Wij hebben onze sterke en zwakke kanten. Maar persoonlijk spreek ik niet graag over zwakke kanten. Deze zwakke kanten kunnen we ook valkuilen noemen. Het goede nieuws vandaag is dat jouw valkuilen (of zwakke punten) eigenlijk geen zwakke punten zijn maar juist de doorgeslagen varianten zijn van jouw sterke eigenschappen!
Linda vindt dat ze niet goed dingen kan loslaten maar dit blijkt voort te komen uit het feit dat ze heel erg betrokken is en een hoog verantwoordelijkheidsgevoel kent. Martin vindt het moeilijk om grenzen aan te geven maar bij nader onderzoek blijkt dat Martin erg behulpzaam is en dat deze eigenschap vrij snel tevoorschijn komt. Ik kreeg jarenlang te horen dat ik chaotisch was en of ik dat wilde verbeteren. Maar mijn chaos komt voort uit het feit dat ik super creatief ben. Creativiteit is het verbinden van zaken die normaal niet verbonden zijn, out of the box denken en niet in vaste volgorden of logica. Wil ik mijn chaos opheffen, moet ik wat weghalen van mijn creativiteit. Dit is moeilijk en ik merk dat ik ook niet bereid ben om die zeer krachtige eigenschap van mij, creativiteit, kleiner te maken. Ik ben er juist zo trots op!
Het kernkwaliteiten model is in 1992 ontwikkeld door Daniel Ofman en introduceerde dit model in zijn boek ‘Bezieling en Kwaliteit in Organisaties’.
Waarom is het moeilijk om je valkuil aan te pakken?
Onze valkuilen komen dus voort uit onze krachtige en sterk ontwikkelde persoonseigenschappen. Wanneer je inzichtelijk krijgt dat jouw valkuil voortkomt vanuit een zeer krachtige en positieve eigenschap van jezelf, wordt het makkelijker om jouw valkuil te omarmen. Het omarmen van jouw valkuil maakt dat je er wat zachter naar kan kijken en waarschijnlijk ook minder weerstand voelt tegen de valkuil. Weerstand blokkeert groei. Als je jouw valkuil zou willen verbeteren of opheffen gaat dit moeizamer wanneer je in de basis weerstand voelt tegen het feit dat die eigenschap er is. Groei gaat makkelijker en sneller wanneer je het er gewoon laat zijn, voor de tijd dat het er nog is.
Ombuigen van een valkuil, het willen verbeteren of willen opheffen van deze valkuil, is lastig omdat de tegenovergestelde eigenschap iets is dat in onze allergie zit. Laten we nou mijn voorbeeld even nemen: ik zie ook dat het voordelen kan hebben voor mij, als ik minder chaos zou hebben in mijn leven en daarvoor zou ik meer moeten gaan structureren, plannen, organiseren en efficiënter dingen aanpakken. Argh, laten dat nou nét allemaal dingen zijn die ik ver-schrik-ke-lijk vind! Ik (overdrijf nu een klein beetje om het extra te verduidelijken) vind gestructureerde mensen saai, voorspelbaar, strict, berekenend en misschien zelfs een beetje eng. Zo wil ik zelf helemaal niet worden of zijn! Dit laatste is mijn weerstand tegen de verandering naar meer structuur en efficiëntie.
Hoe pak je dan je valkuil aan?
Allereerst door te realiseren dat je, door te werken aan je valkuil, niet de persoon wordt die je verafschuwt. De weerstand die je voelt, is met name gericht op het uiteinde van het continuüm van chaos en structuur. Uiteraard hoef ik niet die super gestructureerde persoon te worden die ik voor ogen heb (mijn angstbeeld). Ik hoef slechts een klein stukje op te schuiven op het continuüm van chaos en structuur. Ik hoef maar een klein deelaspect te ontwikkelen van gestructureerd werken. Bij het aanpakken van je valkuil mag je in kleine stapjes denken. Een klein stapje in de richting van meer structuur is het maken van een lijstje van de dingen die ik nog moet doen. Dát roept niet zoveel weerstand op, dus dat kan ik best eens proberen. In het voorbeeld van Linda, die moeite heeft om dingen los te laten, is het ook niet nodig dat Linda haar hele verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid overboord gooit. Maar het brein van Linda zal dat toch een beetje zo voelen. Het kan Linda helpen om te beseffen waar deze valkuil vandaan komt (hoog verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid), dit inzicht te omarmen (geeft rust en roept compassie met jezelf op) en vanuit die rustigere basistoestand te gaan kijken welk klein dingetje ze als eerste kan gebruiken om te oefenen in loslaten.
Kernkwaliteit of vaardigheid?
Kernkwaliteiten gaan over wie je bent.
Kernkwaliteiten behoud je.
Vaardigheden gaan over wat je kunt.
Uitdagingen zijn vaardigheden en gaan over wat je kunt leren te ontwikkelen.
Bij het aanpakken van je valkuil wordt je nóóit je allergie (want dat willen we absoluut niet) maar je kan jezelf wel een klein gezond deelaspect aanleren (de uitdaging).
Gratis Psycholoog wil je laten oefenen met het inzichtelijk krijgen van jouw kwaliteiten en valkuilen. Hiervoor kan je het kernkwaliteiten invulblad gebruiken (zie ook afbeelding 1). Dit blad staat ook op de downloadsectie onder de naam "kernkwaliteiten". Om niet alles zelf te verzinnen heb ik ook een voorbeeldlijst van kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën toegevoegd. In afbeelding 1 zie je al een ingevulde kernkwaliteitenblad. Het is de allergie die ons tegen de borst stuit (daar willen we niet op lijken) maar deze allergie in het klein is jouw uitdaging om jouw valkuil op te vangen. Hoe je dit blad invult en wat je er eigenlijk allemaal mee kan, leg ik uit in een volgend blog over de kernkwaliteiten. Alvast een klein tipje van de sluier: bij (romantische en vriendschappelijke) relaties die niet lekker lopen is de valkuil van de ene persoon de allergie van de ander, en andersom. Probeer het maar eens uit.
Afbeelding 1. Kernkwaliteiten invulblad
Op het internet heb ik ook wat handige websites gevonden waar je nog veel meer informatie kan vinden over de kernkwaliteiten en valkuilen. Onder andere op de website van "De Steven Training en Coaching" is veel te vinden over kernkwaliteiten en valkuilen. Ook vind je hier uitgebreide omschrijvingen van elke kwaliteit/valkuil. Op de website van "Testcentrum Groei" vond ik een redelijk betrouwbaar uitziende test van 50 vragen (was 3 minuten werk) waarmee je achter jouw vijf meest sterke kernkwaliteiten kan komen. De kernkwaliteiten worden meer gebruikt in de arbeid- en organisatiepsychologie (op werk gericht), maar je kan hem ook gebruiken wanneer jij jezelf beter wil leren kennen, wil begrijpen waarom sommige relaties kunnen botsen of wanneer je aan je valkuilen wil werken.
Reactie plaatsen
Reacties